Daha az çalışıp aynı parayı kazanmak mümkün mü? Ve daha da önemlisi, bizi daha verimli ve ekonomik yapar mı? Bu tam olarak İzlanda’daki bir deneyin ortaya çıkarmak için tasarlandığı şeydi ve gerçekten de bunun işe yarayabileceğini gösteren çok şey var.
Reykjavik (İzlanda). İzlanda, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından toplanan çalışma süresi istatistiklerinde düzenli olarak en üst sıralarda yer alan ülkedir. İzlanda’daki çalışma haftası dünyanın en yüksekleri arasındadır ve vatandaşlarının ortalama çalışma ömrü 47 yıldır, bu Avrupa’nın en uzunları arasındadır. Anketler, birçok vatandaşın ailelerine ayıracak çok az zamanı olduğunu ve tükenmişlik tedavilerinin sayısının son derece yüksek olduğunu gösteriyor.
Son yıllarda İzlanda’da çalışma süresinin azaltılmasının etkilerini araştıran iki deney yapılmıştır. 2015’ten 2017’ye kadar süren bir tanesi, 16 aylık deneme süresi boyunca çeşitli zamanlarda giren 2.500’e kadar katılımcıyı içeriyordu. 2016’dan 2018’e kadar yürütülen diğer çalışma, 400’den fazla katılımcıyla zirve yaptı. Az sayıda katılımcı gibi görünen bu oran, aslında böyle bir deney için oldukça yüksek bir orandır. İzlanda’da yaklaşık 200.000 işçi var.
Şaşırtıcı sonuçlarla ilk etkiler
Deneylerin ilk sonuçları artık mevcut. Değerlendirmelere göre, çoğu katılımcı aynı maaşı alırken haftalık çalışma saatlerini 40’tan 36 veya 35 saate indirmiştir. Şaşırtıcı olan, elde edilen performansın yalnızca eski üretkenlik seviyesinde değil, birçok durumda daha da yüksek olmasıdır.
Verimlilik düşüşünü önlemek için çalışma saatlerinin azaltılmasına iş süreçlerinde revizyon eşlik etmiştir. Toplantılar daha kısa sürede ya da tamamen e-postalar ile değiştirildi ve değiştirilmeden iptal edilebilecek görevler özel olarak arandı.
İş-yaşam dengesinde önemli gelişme
Araştırmacılara göre, katılımcılar daha az stresli hissettiklerini bildirdi. İş-yaşam dengesi önemli ölçüde düzelmişti. Düşünce kuruluşu Autonomy Will Stronge’un araştırma direktörüne göre çalışma, çalışma haftasını kısaltmanın “ezici bir başarı” olduğunu gösteriyor. Örgüt, deneyleri sivil toplum kuruluşu Alda (Sürdürülebilir Demokrasi Derneği) ve İzlandalı sendikalarla birlikte gerçekleştirdi.
Ancak, taşınabilirlik sorgulanabilir
İzlanda’dan alınan sonuçların ne kadar sağlam olduğu belli değil. Örneğin çalışmanın yazarları arasında hiç ekonomist yoktu. Sonuçların İzlanda’dan daha karmaşık bir ekonomik yapıya sahip diğer ülkelere aktarılıp aktarılamayacağı da şüphelidir.